लोककलेचा वारसा – शाहीर नानाभाऊ परिहार कोनडकर यांचे आकोट येथे व्याख्यान व प्रात्यक्षिक सादरीकरण

 

संतोष वरपे 

महाराष्ट्रच्या समृद्ध लोककलेचा वारसा पुढे नेणारे ज्येष्ठ शाहीर नानाभाऊ परिहार कोनडकर यांनी नुकतेच आकोट (जि. अकोला) येथे पारंपरिक शाहिरीचे प्रात्यक्षिक सादर केले. सांस्कृतिक कार्य संचालनालय, मुंबई, महाराष्ट्र शासन यांच्या वतीने आयोजित या दहा दिवसीय शाहिरी शिबिरात त्यांनी विद्यार्थ्यांना व्याख्यानाच्या माध्यमातून शाहिरीचा प्रवास उलगडून दाखवला.

शाहिरीची पारंपरिक आणि आधुनिक वाटचाल

जाफराबाद तालुक्यातील कोनड गावचे सुपुत्र असलेले शाहीर नानाभाऊ परिहार कोनडकर हे संपूर्ण महाराष्ट्रभर लोककलावंत म्हणून प्रसिद्ध आहेत. छत्रपती शिवाजी महाराज चौक, आकोट येथील माहेश्वरी भवन येथे सुरू असलेल्या या शिबिरात त्यांनी शाहिरी निर्मिती, तिचा ऐतिहासिक वारसा आणि बदलत्या काळानुसार तिच्यात झालेल्या बदलांची सखोल माहिती विद्यार्थ्यांना दिली.

ते म्हणाले की, "शाहिरी ही केवळ कला नाही, तर ती एक शक्तिशाली सामाजिक संदेश देणारे माध्यम आहे." छत्रपती शिवाजी महाराज यांच्या काळातील शाहिरी कशी होती आणि आजच्या आधुनिक युगात ती कशा प्रकारे विकसित झाली, याचे त्यांनी उत्कृष्ट विवेचन केले.

पोवाडे, लोकगीते आणि राष्ट्रीय गीते – जिवंत सादरीकरण

यावेळी शाहीर परिहार यांनी पोवाडे, लोकगीते आणि राष्ट्रीय गीते सादर करून उपस्थितांना शाहिरीच्या ताकदीची अनुभूती दिली. शाहिरीच्या माध्यमातून राष्ट्रप्रेम, सामाजिक जागृती आणि ऐतिहासिक घटनांचे प्रभावी सादरीकरण कसे करता येते, याचा विद्यार्थ्यांना वस्तुपाठ मिळाला.

शिबिर संचालक शाहीर विजय पांडे यांच्या नेतृत्वाखाली आयोजित या शिबिरात शाहीर परिहार यांनी विद्यार्थ्यांना प्रत्यक्ष शाहिरी कला शिकवली आणि त्यांना प्रयोगशील शाहिरी करण्यास प्रवृत्त केले.

सत्कार व समारोप

कार्यक्रमाच्या समारोपप्रसंगी शाहीर विजय पांडे यांनी शाहीर नानाभाऊ परिहार कोनडकर यांचा विशेष सत्कार करून त्यांच्या योगदानाबद्दल कृतज्ञता व्यक्त केली. विद्यार्थ्यांनीही आपल्या प्रतिक्रिया व्यक्त करत शिबिराच्या माध्यमातून शाहिरीची नव्याने ओळख झाल्याचे सांगितले.

महाराष्ट्र शासनाच्या सांस्कृतिक कार्य संचालनालयाच्या वतीने आयोजित हे शिबिर नव्या पिढीला लोककलेची ओळख करून देण्यासाठी महत्त्वपूर्ण ठरले आहे. अशा उपक्रमांमुळे महाराष्ट्राची समृद्ध लोकपरंपरा पुढील पिढ्यांसाठी जतन होईल, यात शंका नाही.

आपली लोककला, आपला अभिमान!शाहिरी जपण्यासाठी आणि पुढे नेण्यासाठी आपण सर्वांनी प्रयत्न करायला हवेत.